Psychoterapia – na czym polega i kto powinien z niej skorzystać? Rodzaje psychoterapii

Proste i szybkie rozwiązania takie jak farmakologia pomagają w uporaniu się z dolegliwościami fizycznymi, ale nie są w stanie wyeliminować „bólu duszy”. Nie wystarczy wziąć tabletkę, aby wyleczyć zaburzenia psychiczne. Choć leki rzeczywiście mogą wspomóc powrót do zdrowia, to w większości przypadków nie są w stanie całkowicie wyleczyć z choroby. I wtedy rozwiązaniem jest psychoterapia.

Pacjenci zmagający się z problemami o podłożu psychicznym często stosują leczenie farmakologiczne i psychoterapię jednocześnie. Jeśli takie działanie przynosi oczekiwane rezultaty, leki zostają odstawione, a dalej stosuje się jedynie samą terapię. W lżejszych przypadkach wystarcza tylko psychoterapia. Sposób leczenia zaburzeń psychicznych powinien być uzgodniony z psychiatrą.

Psychoterapia – definicja

Psychoterapia czerpie z kilku nauk, w tym przede wszystkim z psychologii, filozofii i medycyny. W społeczeństwie istnieje błędne przekonanie, że psychoterapia polega na pocieszaniu i ocieraniu łez czy udzielaniu porad, a w rzeczywistości wcale tak nie jest. Mówiąc w dużym skrócie, psychoterapia to zespół metod leczenia rozmaitych zaburzeń i problemów wynikających z psychicznej natury człowieka. Głównym założeniem leczenia jest bezpośredni kontakt pacjenta ze specjalistą z zakresu znajomości ludzkiej psychiki, tj. psychologiem lub psychiatrą. Spotkania w zależności od rodzaju terapii odbywają się indywidualnie albo w większej grupie.

Kto powinien się zgłosić po pomoc do psychoterapeuty?

Możliwość podjęcia psychoterapii powinny rozważyć osoby zmagające się z takimi problemami, jak:

• nasilenie objawów takich jak smutek, obniżony nastrój, lęk, ciągłe zamartwianie się, problemy ze snem, objawy somatyczne, poczucie bezsilności, brak chęci do życia, autoagresja;
• trudności w radzeniu sobie z silnymi emocjami, co wpływa na codzienne funkcjonowanie;
• występowanie zachowań o charakterze kompulsywnym i nałogowym;
• powtarzające się problemy w relacjach z ludźmi, w tym unikanie ludzi, częste wchodzenie w konflikty, napady złości, nieumiejętność dogadywania się z ludźmi;
• stosowanie używek oraz nałogi, które w znaczącym stopniu wpływają na życie osobiste, pracę zawodową i relacje z bliskimi;
• chęć lepszego zrozumienia siebie i pracy nad sobą.

Na co pomaga psychoterapia?

Psychoterapia może pomóc na takie przypadłości, jak:

• ból po stracie kogoś bliskiego;
• trauma doznana na skutek jakiegoś wydarzenia, np. wypadku;
• odczuwanie cierpienia psychicznego;
• dolegliwości somatyczne (np. migreny);
• nadmierny stres;
• problemy seksualne;
• depresja;
• zaburzenia lękowe;

Psychoterapia – rodzaje

Najczęściej stosowane rodzaje psychoterapii to:

• psychoterapia behawioralno-poznawcza – zgodnie z jej ideą człowiek wszystkie złe zachowania nabywa na drodze uczenia się, zatem chcąc mu pomóc, trzeba nauczyć go nowych, prawidłowych zachowań.
• psychoterapia Gestalt – polega na poszerzaniu świadomoś Im większą człowiek ma świadomość, tym większą ma szansę doświadczać swoich możliwości i lepiej radzi sobie z problemami.
• psychoterapia psychoanalityczna – według jej idei źródło problemów pacjenta tkwi w jego podświadomości, do której jest utrudniony dostęp. Terapia opiera się na docieraniu do ukrytych treści np. poprzez analizę snów czy zachowań.
• psychoterapia psychodynamiczna – zakłada istnienie popędów tłumionych przez wewnętrznego cenzora, które szukając zastępczej drogi ujścia, powodują objawy neurotyczne. Terapia ma na celu wydobycie tych popędów na światło dzienne i uwolnienie od nich pacjenta.
• psychoterapia humanistyczna – koncentruje się na tym, co jest „tu i teraz”. Jej celem jest zbudowanie wiary w siebie i nabycie umiejętności przezwyciężania trudności.
• psychoterapia systemowa – według jej założeń pacjent funkcjonuje w pewnych systemach, które na niego wpływają. Celem terapii jest usprawnienie działania całego systemu.

Skuteczność psychoterapii

Nie da się z góry przewidzieć, jaki będzie rezultat psychoterapii w danym przypadku. Na ten wpływa wiele czynników, w tym przede wszystkim rodzaj problemu, dobór terapii, zaangażowanie i nastawienie do leczenia, a nawet to, czy pacjent nawiąże z psychoterapeutą nić porozumienia.

Jeśli rozważasz podjęcie psychoterapii, to jednego musisz być świadom – psycholog nie rozwiąże wszystkich Twoich problemów ani nie da Ci gotowej recepty na życie. Terapia pomoże Ci za to poznać siebie i dotrzeć do źródła swoich problemów, a także odkryć przyczynę występowania pewnych uczuć i zachowań. Dzięki temu zmieni się sposób Twojego myślenia i nauczysz się lepiej radzić z emocjami oraz bardziej świadomie reagować na różne sytuacje.

W jakich przypadkach oprócz psychoterapii potrzebne są leki?

Podstawą do wdrożenia leczenia farmakologicznego są cięższe zaburzenia i choroby psychiczne. Leki stosuje się przy problemach takich jak schizofrenia, zaburzenia urojeniowe czy choroba afektywna dwubiegunowa. Specjaliści zalecają je na ciężkie depresje, uzależnienia czy zaburzenia osobowości, lękowe oraz odżywiania.

Warto pamiętać, że leki nie są w stanie wyleczyć z choroby psychicznej, a jedynie pozwalają kontrolować niepożądane objawy. Po ich odstawieniu dolegliwości mogłyby wrócić, dlatego oprócz farmakoterapii konieczna jest jeszcze psychoterapia, która zwiększa skuteczność leczenia.