Stawianie baniek – jak stawiać bańki i jakie korzyści niosą?

Stawianie baniek to znana od wieków metoda wykorzystywana do leczenia różnych chorób. Znajduje zastosowanie głównie w zapaleniu płuc i oskrzeli, ale też przy grypie, a nawet zwykłym przeziębieniu. Choć nie ma dowodów na skuteczność stawiania baniek, to sposób ten do dziś ma wielu zwolenników. Sprawdź, kiedy i dlaczego warto stawiać bańki oraz jak to prawidłowo robić.

Stawianie baniek – czym jest?

Metoda leczenia polegająca na stawianiu na plecach baniek lekarskich ma swoje korzenie w tradycyjnej medycynie chińskiej i arabskiej. W Polsce korzystano z tego sposobu niemal do końca ubiegłego wieku, potem na jakiś czas o nim zapomniano. Przez ostatnie dwie dekady stawianie baniek kojarzone było raczej ze znachorstwem niż leczeniem. Ostatnio jednak znowu coraz więcej się o nim mówi i to w pozytywnym sensie, chociaż nadal taka forma leczenia ceniona jest bardziej przez pacjentów i to zwolenników medycyny alternatywnej, niż lekarzy.

Jak działają bańki?

Najpierw wyjaśnijmy sobie może, jak wygląda bańka. Jest to niewielkie naczynie, o owalnym kształcie, z dużym otworem u podstawy. Dostępne są różne typy baniek, o czym więcej przeczytasz w dalszej części artykułu. Bez względu jednak na to, jakiego typu bańki użyjesz, zasada działania jest taka sama. Chodzi o to, by po przyłożeniu do ciała, powstała próżnia, dzięki czemu bańka przyssie się do skóry.

W środku bańki wytworzy się podciśnienie, co doprowadzi do wciągnięcia skóry i tkanki podskórnej do wnętrza bańki. W tym momencie dojdzie do drażnienia skóry i małych naczyń krwionośnych i nastąpi efekt przekrwienia w miejscu postawienia bańki. Uwolnienie krwi do tkanki podskórnej spowoduje miejscowy odczyn zapalny, a to z kolei aktywuje mechanizmy immunologiczne. Nastąpi mobilizacja sił odpornościowych, co zmusi organizm do podjęcia walki z chorobą.

Rodzaje baniek lekarskich

Wyróżnia się trzy rodzaje baniek:

• bańki szklane (ogniowe) – przeznaczone do stawiania na gorąco. Rozgrzaną bańkę przystawia się do skóry. Gdy jej temperatura się obniża, tworzy się podciśnienie, dzięki czemu zasysa skórę do wnętrza bańki. Są to bańki o najsilniejszym działaniu, ale nieumiejętne ich stawianie grozi poparzeniem.
• bańki próżniowe (bezogniowe) – przeznaczone do stawiania na zimno. Bańki tego typu posiadają specjalny zawór, który przy pomocy wbudowanej pompki odsysa powietrze, co pozwala kontrolować ciśnienie wewnątrz bańki. Przeznaczone do stawiania głównie dzieciom i seniorom.
• bańki gumowe – są to bańki próżniowe. Nie mają zaworu, próżnia wytwarza się poprzez ściskanie gumowej bańki przystawionej do skóry. Podciśnienie powstaje poprzez rozprężanie się ściśniętej gumy.

Jak prawidłowo stawiać bańki?

Ogrzaną bańkę szklaną przystawia się do skóry i czeka do momentu, aż skóra zostanie zassana do środka. W przypadku baniek bezogniowych po przyłożeniu do skóry należy samodzielnie odessać powietrze. Po prawidłowym postawieniu baniek, chorego powinno się przykryć kocem lub kołdrą. W takiej pozycji zaleca się leżeć przez ok. 15 minut. Chcąc zdjąć bańkę, wystarczy lekko nacisnąć skórę obok niej, a sama odskoczy.

Jeśli chory będzie uskarżać się na ból po postawieniu bańki, powinno się ją niezwłocznie usunąć. Po zabiegu na skórze mogą pojawić się sińce lub okrągłe ślady w miejscu przystawienia baniek i jest to zupełnie normalne. Z kolejnym zabiegiem najlepiej powinno się poczekać do ustąpienia śladów (ok. tydzień).

Stawianie baniek – wskazania

Bańki najczęściej wykorzystuje się do leczenia infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych, w tym takich chorób jak:

• przeziębienie,
• grypa,
• zapalenie gardła,
• zapalenie krtani,
• zapalenie płuc,
• zapalenie oskrzeli.

Bańki wykazują także zdolność do pobudzania reakcji miejscowych, dlatego czasem wykorzystuje się je też przy problemach z układem ruchu, wielu zespołach bólowych, w tym bólach kręgosłupa i nerwobólach, jak również przy reumatoidalnym zapaleniu stawów.

Kiedy nie powinno się stawiać baniek?

Stawianie baniek uznawane jest za metodę bezpieczną dla zdrowia, choć istnieją pewne przeciwwskazania do jej stosowania. Do najważniejszych należą:

• choroby autoimmunologiczne,
• zaburzenia krzepnięcia krwi,
• różnego rodzaju zmiany skórne w miejscu stawiania baniek,
• urazy, obrzęki i stłuczenia,
• toczeń układowy,
• zespół Sjorgena,
• wysoka gorączka.

U pacjentów cierpiących na choroby skóry takie jak łuszczyca bańki można stawiać, ale wyłącznie w miejscach, gdzie nie ma widocznych zmian.

Zasady bezpiecznego stawiania baniek

Podczas stawiania baniek, trzeba pamiętać o kilku ważnych kwestiach:

• długie włosy spinamy w taki sposób, by nie przeszkadzały,
• bańki dokładnie myjemy i osuszamy,
• skórę przed zabiegiem natłuszczamy wazeliną lub maścią o rozgrzewającym działaniu i wykonujemy krótki masaż,
• w przypadku dużego owłosienia w obrębie miejsca zabiegu wskazane jest jego usunięcie,
• podczas stawiania baniek przyglądamy się zachowaniu pacjenta i przerywamy zabieg, jeśli źle zareaguje.

Przed pierwszym stawianiem baniek klasycznych warto wcześniej poćwiczyć, próbując przyssać bańki do powierzchni innej niż skóra. Jeśli okaże się to zbyt trudne, zaleca się wybór baniek przeznaczonych do stawiania na zimno.