Kombucha (kombucza) – zastosowania, właściwości – czy warto stosować?

Kombucha, a właściwie kombucza to przyjemnie kwaśny, lekko słodki napój o orzeźwiającym działaniu uzyskiwany w procesie fermentacji herbaty przez tzw. grzybek herbaciany. Zwolennicy kombuczy przypisują jej całe mnóstwo prozdrowotnych właściwości, dlatego znajduje zastosowanie w medycynie alternatywnej, choć wyjątkowe działanie napoju do dziś nie zostało potwierdzone.

Czy rzeczywiście kombucha ma pozytywny wpływ na organizm? Dlaczego warto ją pić? Jak przygotować napój z kombuczy? Odpowiedzi poniżej.

Co to jest kombucha (kombucza)?

Kombucha (kombucza), to inaczej grzyb herbaciany albo grzyb japoński, przez niektórych bywa też błędnie nazywana grzybem tybetańskim. W ten sposób określana jest kolonia bakterii i specjalnej kultury drożdży, należąca do grupy SCOBY (Symbiotic Cultures of Bacteria and Yeasts), czyli grupy symbiotycznych kultur drożdży i bakterii. Zatem choć kombucha nazywana jest grzybkiem herbacianym lub grzybem japońskim, to w rzeczywistości grzybem nie jest.

Przygotowany ze słodzonej herbaty poddanej fermentacji przez grzybek napój zwany kombuczą może mieć barwę od jasnoszarej do ciemnobrązowej i zależy ona od rodzaju herbaty wykorzystanej jako baza. Do zrobienia kombuchy najlepiej nadaje się herbata czarna lub zielona oraz cukier. Napój jest lekko słodki i kwaskowaty, a przez to orzeźwiający, na języku delikatnie musuje.

Kombucha (kombucza) – właściwości

Warto zwrócić uwagę na bogaty skład kombuchy, która zawiera m.in. witaminę C i witaminy z grupy B, minerały (np. żelazo, cynk, wapń, magnez i miedź) czy kwasy organiczne (np. glukuronowy, glukonowy, octowy, jabłkowy, mlekowy, askorbinowy, szczawiowy). Oprócz tego zawiera polifenole, etanol, a także tłuszcze, białka oraz cukry. Ze względu na tak liczną zawartość drogocennych związków kombucza najprawdopodobniej wykazuje pozytywny wpływ na zdrowie, choć jeszcze nie znalazło to potwierdzenia w badaniach naukowych.

Jak kombucha (kombucza) wpływa na zdrowie?

W kombuczy obecna jest duża ilość kwasu octowego, który nadaje jej niskie pH i przeciwbakteryjne właściwości. W związku z obecnością kwasu glukoronowego i jego pochodnych, które wykazują zdolność łączenia z toksynami, prawdopodobnie wspomaga odtruwanie organizmu. Dzięki zawartości witaminy C, niektórych składników mineralnych i polifenoli ma działanie antyoksydacyjne. Z kolei zawartość kwasu mlekowego, jabłkowego, octowego oraz witamin i minerałów sprawia, że przyczynia się do odbudowy naturalnej flory bakteryjnej i wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Kombucza dodatkowo reguluje pracę układu pokarmowego, wspomaga regenerację wątroby oraz usprawnia pracę nerek i pęcherza moczowego.

Kombucha (kombucza) – komu jest polecana?

Choć nie ma jednoznacznych dowodów potwierdzających pozytywny wpływ regularnego picia kombuchy na organizm, to jej zwolennicy polecają ją na takie dolegliwości jak:

• nadciśnienie tętnicze,
• reumatyzm,
• cukrzyca,
• artretyzm,
• wysoki cholesterol,
• przewlekłe zmęczenie,
• zespół napięcia przedmiesiączkowego,
• brak apetytu,
• bezsenność,
• niektóre nowotwory,

Warto też wspomnieć, że kombucza nadaje się do stosowania zewnętrznego, ponieważ wykazuje pozytywny wpływ na skórę. Dlatego można ją stosować na różnego rodzaje problemy skórne.

Kombucha (kombucza) – dawkowanie

Napój z kombuchy wykazuje silny wpływ na cały organizm, dlatego nie można go tak po prostu włączyć do swojej diety. Należy przejść przez cały proces przygotowywania się do picia kombuczy, zaczynając od spożywania od 1 (ok. 15 ml) do 2 (ok. 30 ml) łyżek trzy razy dziennie. Stopniowo można zwiększać ilość wypijanego płynu, do ok. 150 ml trzy razy dziennie. W tym czasie należy obserwować swój stan i samopoczucie, a jeśli wystąpią objawy niepożądane, zmniejszyć dawkę płynu lub całkowicie go odstawić.

Jak przygotować kombuchę (kombuczę)?

Kombuczę bardzo łatwo przyrządzić samodzielnie w domu, a podstawowe składniki potrzebne do jej wykonania większość z nas zapewne ma w swojej kuchni. Składniki niezbędne do zrobienia tradycyjnej kombuchy to czarna lub zielona herbata, cukier, kombucha, woda i zaczyn (wywar z poprzedniej fermentacji).

Istnieje wiele przepisów na przygotowanie napoju kombucza, dlatego na początku można wypróbować jakikolwiek, a później z nim eksperymentować, aż do uzyskania idealnej mikstury o najbardziej odpowiadającym nam smaku. W wersji podstawowej używa się czarnej herbaty (1 torebka lub 2-3 łyżeczki suszu na 1 litr wody) i białego cukru (ok. 1/3 szklanki). Herbatę należy zaparzyć, posłodzić i ostudzić, następnie przelać do dużego naczynia np. słoja, gdzie będzie fermentować. Potem do tego dodaje się niewielką ilość grzyba oraz zaczyn (ok. 200 ml), a w przypadku braku zaczynu można dodać 2 łyżeczki octu winnego.

Naczynie powinno się nakryć gazą i odstawić w miejsce zacienione o temperaturze pokojowej na ok. 6-8 dni. Po tym czasie kombucha jest gotowa do picia.

Napój kombucha (kombucza) – przeciwwskazania

Kombucha nie jest dla każdego. Nie powinny go pić przede wszystkim dzieci oraz kobiety w ciąży i w okresie karmienia. Szczególną ostrożność za to należy stosować u osób:

• z osłabioną odpornością – jeśli kombucha została skażona grzybami chorobotwórczymi, jej picie może być groźne dla zdrowia,
• chorujących na cukrzycę – kombucha zawiera cukier,
• cierpiących na miażdżycę, reumatyzm i reumatoidalne zapalenie stawów – kombucza zwiększa zakwaszenie organizmu,
• zmagających się z zespołem jelita drażliwego lub częstymi biegunkami – kofeina zawarta w kombuczy zaostrza przebieg dolegliwości,
• chorujących na kamicę szczawianową – zawarty w kombuchy kwas szczawiowy odkłada się w drogach moczowych,
• cierpiących na grzybicę przewodu pokarmowego – jeśli kombucza została skażona chorobotwórczymi grzybami, picie jej może utrudnić leczenie.