Dogoterapia – czyli terapia z udziałem psa – jak to działa?

Popularność dogoterapii rośnie. Jest to nietypowa, ale bardzo wyjątkowa forma wspierania leczenia ciała i umysłu traktowana jako metoda wspomagająca podnosząca efektywność procedur medycznych. W dogoterapii rolę terapeuty pełni pies, który pomaga uporać się z problemami natury zdrowotnej i psychicznej. Czasem bliski kontakt z psem to najlepsza terapia. Czym jest dogoterapia i komu może pomóc? Sprawdź!

Dogoterapia – co to jest i skąd się wzięła?

W dużym skrócie dogoterapia to terapia poprzez kontakt z psem, ale nie zwykłym, lecz specjalnie do tego wyselekcjonowanym i wyszkolonym, który prowadzony jest przez wykwalifikowanego terapeutę. Głównym celem dogoterapii jest zwiększenie efektywności rehabilitacji ruchowej czy procesu psychoterapeutycznego. Psy są też idealnymi towarzyszami wspomagającymi terapię logopedyczną, a nawet edukację.

Terapeutyczne korzyści terapii z udziałem zwierząt odkrył Boris Levinson, amerykański psychiatra dziecięcy. Jednym z jego pacjentów był zamknięty w sobie chłopiec, który nie chciał z nikim rozmawiać. Przełom w leczeniu nastąpił w momencie, gdy spotkał psa lekarza i zaczął do niego mówić. Levinson uznał, że kontakt ze zwierzęciem w okresie dzieciństwa m.in. sprzyja rozwojowi emocjonalnemu w czasie kryzysu, a także wykształca zwiększoną wrażliwość na uczucia.

W Polsce terapia z udziałem psa zaczęła być stosowana w 1987 roku dzięki Marii Czerwińskiej – inicjatorce i współzałożycielce Fundacji CZE-NE-KA, która jako pierwsza zaczęła się zajmować terapią z udziałem psów. W 2004 roku powołany został Polski Związek Dogoterapii.

Na czym polega dogoterapia?

Pies w ramach dogoterapii towarzyszy pacjentowi w rehabilitacji i edukacji. Forma spędzania czasu z psim terapeutą jest różna: można wybrać się na wspólny spacer, czy pobawić się z nim wydając mu różne komendy, a nawet usiąść obok i poczytać na głos. W towarzystwie psów pacjenci są bardziej zmotywowani do pracy – chętniej pokonają określony odcinek, jeśli celem jest podanie futrzakowi nagrody. Takie treningi są znacznie przyjemniejsze i chorzy chętniej je wykonują. Nagrodą za wykonane ćwiczenie jest możliwość przytulenia, pogłaskania czy nakarmienia psiaka.

Dla kogo jest dogoterapia?

Wskazaniem do dogoterapii jest przede wszystkim niepełnosprawność umysłowa i emocjonalna, ale metoda ta może być też wykorzystywana do leczenia w przypadku osób z niepełnosprawnością fizyczną. Znajduje zastosowanie w terapii pacjentów z niepełnosprawnością intelektualną, z autyzmem, z zespołem Downa, ale też w psychoterapii dzieci i młodzieży oraz pomocy osobom starszym. Niekiedy dogoterapia wykorzystywana jest w resocjalizacji. Przynosi pozytywne efekty w leczeniu osób z niedowładem kończyn o różnorakim podłożu czy porażeniem mózgowym.

Najlepsze rasy psów do dogoterapii

Popularne rasy wykorzystywane w terapii to Labrador Retriver, Golden Retriver oraz Cavalier King Charles Spaniel. Wszystkie te rasy wykazują naturalną chęć do współpracy z człowiekiem. Z jednego strony są bardzo inteligentne i szybko się uczą, z drugiej są łagodne, dzięki czemu szybko wzbudzają zaufanie. Do terapii nie nadają się za to psy obronne, bojowe ani stróżujące.

Psy uczestniczące w terapii muszą być zdrowe. Ponadto czworonogi powinny znajdować się pod ciągłą kontrolą weterynarza.

Dogoterapia – korzyści

Odpowiednio prowadzona dogoterapia potrafi przynieść pacjentowi mnóstwo korzyści. Do najważniejszych należą:

• rozwój umiejętności interpersonalnych i komunikacyjnych,
• budowanie silnej samooceny, pewności siebie i poczucia własnej wartości,
• redukcja lęku i stresu,
• mniejsza podatność na stres,
• zmniejszenie poczucia osamotnienia,
• większa aktywność fizyczna,
• poprawa odporności organizmu,
• rzadsze występowanie alergii,
• poprawa nastroju i samopoczucia.

Osoby pracujące z psem uczą się jaśniej wyrażać swoje poglądy i mocniej zaznaczać granice. Dzięki takiej terapii lepiej radzą sobie z trudnymi emocjami.

Terapia z udziałem psa – za i przeciw

Wiele osób pochwala dogoterapię i inne formy terapii z udziałem zwierząt, ale metody mają też sporo przeciwników, podobnie zresztą jak wszystkie inne mniej typowe metody leczenia. Niechęć do dogoterapii zazwyczaj wynika z własnych doświadczeń: udziału w dogoterapii prowadzonej przez niewykwalifikowaną osobę czy z agresywnym i nieposłusznym psem.

Nie brakuje jednak opinii zachwalających skuteczność dogoterapii. By jednak terapia z psem przyniosła oczekiwane rezultaty, musi odbywać się pod okiem doświadczonego terapeuty, zarówno ludzkiego, jak i zwierzęcego. Czworonogi mogą pracować jedynie kilka godzin w tygodniu, a zajęcia powinny trwać nie dłużej niż 2 godziny dziennie.

Dogoterapia – przeciwwskazania

Dogoterapia jest uznawana za łagodną formę terapii, która może być stosowana praktycznie u wszystkich, przy uwzględnieniu zasad dotyczących jej stosowania. Są jednak pewne czynniki, które wykluczają z możliwości udziału w dogoterapii.

Za główne przeciwwskazania do dogoterapii uznaje się m.in.:

• alergia na sierść psów,
• silny strach przed psami,
• otwarte rany na skórze.

Przed podjęciem dogoterapii zawsze warto jeszcze skonsultować się w tej sprawie z lekarzem.