Oparzenia słoneczne – objawy, leczenie, jak uniknąć?

Ciepłe dni w okresie letnim zachęcają wręcz do spędzania czasu na słońcu. Choć kąpiele słoneczne sprzyjają syntezie skórnej i samoistnemu wytwarzaniu witaminy D w organizmie, to narażenie na zbyt intensywne działanie słońca może prowadzić do bolesnych i szkodliwych oparzeń skóry. W dalszej części artykułu przyjrzymy się bliżej problemowi poparzeń słonecznych, omówimy stopnie oparzenia i towarzyszące im objawy, a także podpowiemy, jak łagodzić poparzenie skóry przez słońce i co zrobić, aby uniknąć go w przyszłości.

Oparzenie słoneczne – czym jest?

Oparzenie słoneczne to uszkodzenie skóry spowodowane nadmiernym narażeniem na promieniowanie ultrafioletowe (UV) pochodzące ze słońca. Nasza skóra posiada naturalną ochronę przed promieniami UV – stanowi ją jej barwnik zwany melaniną. W przypadku zwiększonej ekspozycji na słońce produkcja melaniny w skórze zwiększa się, a na ciele pojawia się opalenizna. Często jednak szczególnie przy opalaniu bez filtra przeciwsłonecznego, zwłaszcza w godzinach największego nasłonecznienia, w pierwszej kolejności dochodzi do oparzenia wierzchnich warstw naskórka.

Na skutek oparzenia słonecznego skóra staje się zaczerwieniona, bolesna i podrażniona. U niektórych pojawiają się dodatkowo obrzęki lub pęcherze. Oparzenie słoneczne może prowadzić do różnych objawów, w zależności od stopnia uszkodzenia skóry, które może być łagodne, umiarkowane lub ciężkie.

Stopnie oparzenia od słońca

Oparzenia słoneczne są klasyfikowane w zależności od nasilenia uszkodzenia skóry. Wyróżnia się:

• oparzenie I stopnia – łagodne oparzenie słoneczne, dotyczy wyłącznie naskórka, czyli zewnętrznej warstwy skóry. Skóra jest zaczerwieniona i lekko podrażniona;
• oparzenie II stopnia – umiarkowane oparzenie słoneczne, dotyczy naskórka i skóry właściwej. Skóra jest bardziej zaczerwieniona, bolesna i może być obrzęknięta;
• oparzenie III stopnia – ciężkie oparzenie słoneczne, dotyczy skóry właściwej wraz z naczyniami i nerwami skórnymi oraz z podskórną tkanką tłuszczową. To poważne uszkodzenie skóry, które może objawiać się silnym bólem, głębokimi pęcherzami i silnym obrzękiem.

Oparzenie słoneczne – objawy

Objawy zależą od stopnia poparzenia skóry. Najpierw skóra staje się czerwona, a zaczerwienione obszary mogą być bolesne i podrażnione, z czasem mogą zacząć piec i swędzieć. Skóra dotknięta oparzeniem może być bolesna, zwłaszcza przy dotyku lub podczas ruchu. Czasem na obszarze poparzenia pojawia się obrzęk. W wyniku oparzenia słonecznego skóra może stać się sucha, szorstka i napięta, a także wrażliwa na dotyk i nacisk.

W umiarkowanych lub ciężkich przypadkach oparzeń słonecznych na skórze mogą pojawić się pęcherze wypełnione płynem. Poparzeniom mogą towarzyszyć objawy ogólne jak gorączka, nudności, zawroty głowy i ogólne złe samopoczucie.

Jak uniknąć oparzeń słonecznych?

Oto kilka porad, które pozwolą uniknąć poparzeń skóry podczas opalania:

• unikanie ekspozycji na słońce w godzinach największego nasłonecznienia (między 10. a 15.);
• noszenie jasnych, lekkich i przewiewnych ubrań zasłaniających ramiona, plecy i inne narażone na słońce obszary skóry;
• zakładanie nakrycia głowy zabezpieczającego twarz, uszy i kark przed nadmiernym nasłonecznieniem;
• stosowanie kremów z filtrem o wysokim faktorze ochrony na odsłoniętą skórę przed wyjściem na słońce, a także co 2 godziny i po każdej kąpieli;
• chronienie się przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych pod parasolem, namiotem plażowym lub w cieniu.

Sposoby na łagodzenie objawów oparzenia słonecznego

Zaobserwowanie pierwszych objawów poparzenia słonecznego (zaczerwienienia, pieczenia) powinno skłonić nas do przerwania opalania, schowania się przed słońcem i złagodzenia przykrych objawów. Co jest dobre na oparzenia słoneczne? Czym smarować oparzenia?

W pierwszej kolejności wskazane jest chłodzenie skóry. Nałożenie zimnych kompresów lub delikatne opłukiwanie skóry chłodną wodą może pomóc złagodzić pieczenie i swędzenie oraz zmniejszyć zaczerwienienie. Jeśli chodzi o to, co na oparzenia słoneczne najlepiej się sprawdzi, to szczególnie polecane są kremy z hydrokortyzonem, pantenol i aloes. Stosowanie nawet zwykłych balsamów lub kremów nawilżających może pomóc zachować elastyczność skóry i przyspieszyć proces gojenia.

W przypadku silnego bólu i dyskomfortu, można wziąć leki przeciwbólowe takie jak paracetamol lub ibuprofen. Dodatkowo zaleca się unikanie narażenia na słońce i noszenia obcisłych ubrań.

Dlaczego oparzenia słoneczne są niebezpieczne?

Do groźnych konsekwencji oparzeń słonecznych należą:

• zwiększone ryzyko wystąpienia raka skóry, w tym czerniaka;
• uszkodzenie komórek skóry mogące prowadzić do nieprawidłowego wzrostu komórek i powstawania zmian skórnych;
• przedwczesne starzenie skóry (zmarszczki, przebarwienia, utrata elastyczności i ogólne pogorszenie kondycji skóry);
• odwodnienie i zaburzenia elektrolitowe;
• zwiększone ryzyko infekcji wirusowych i bakteryjnych (w przypadku pojawienia się pęcherzy).

Oparzenie słoneczne jest poważne – co robić?

Gdy oparzenie słoneczne okaże się poważne, należy natychmiast podjąć działania mające na celu uzyskanie pomocy medycznej. Chłodzenie skóry i stosowanie produktów na poparzenia może okazać się w takiej sytuacji niewystarczające. Natychmiastowa konsultacja lekarska wskazana jest szczególnie wtedy, gdy na poparzonej przez słońce skórze są głębokie pęcherze i obrzęki lub doszło do martwicy skóry. W takiej sytuacji aby uniknąć groźnych powikłań konieczne będzie specjalistyczne leczenie.