Ayahuasca (ajałaska) – czym jest i na czym polega ceremonia?

Ayahuasca, wymawiana ajałaska, to magiczny napój pochodzący z Ameryki Południowej, pity podczas ceremonii umożliwiającej wejście w trans i pozyskanie kontaktu z duchami przodków. Roślina wykorzystywana do przygotowania trunku zawiera substancje narkotyczne, które wywołują działanie psychoaktywne i halucynogenne. Przyjmowanie ajałaski z tego względu wzbudza mnóstwo kontrowersji, choć nie brakuje entuzjastów ceremonii, którzy by wziąć w niej udział, specjalnie wyjeżdżają za granicę, ponieważ w Polsce jest ona nielegalna.

Na czym dokładnie polega rytuał ayahuasca? Jakie są przeciwwskazania i skutki uboczne zażycia ajałaski? Czy ajałaska może pomóc w leczeniu jakichś dolegliwości, jak twierdzą jej zwolennicy? Odpowiedzi poniżej.

Ayahuasca (ajałaska) – co to jest?

Ayahuasca jest rytualnym psychodelikiem zażywanym w formie napoju, sporządzanym przez południowoamerykańskich szamanów (miejscowych uzdrowicieli) i pitym podczas religijnych i leczniczych ceremonii. Ajałaska w języku keczua, którym posługują się Indianie Keczua, znaczy „pnącze dusz”, „liana duszy”.

Do przygotowania wywaru wykorzystuje się dwie amazońskie rośliny: ayahuasca jako podstawę i psychotria viridis, znaną też jako chacruna. Ajałaska to kwitnący krzew, który porasta teren lasów deszczowych w dorzeczu Amazonki. Spotykany głównie w Kolumbii, Ekwadorze, Brazylii, Boliwii, Peru i na Karaibach.

Na czym polega ceremonia (rytuał) ayahuasca (ajałaska)?

Ceremonia ajałaska przeprowadzana jest jako rytualny obrzęd lub w celach leczniczych. W każdym przypadku rytuał rozpoczyna rozgniecenie w drewnianym moździerzu roślin, które później trafiają do dużego kotła z wodą, gdzie są gotowane aż do powstania wywaru.

Podczas kuracji medycznej przygotowany napój spożywa zarówno pacjent, jak i szaman, a w przypadku obrzędów mistycznych napój z ajałaski wypija wyłącznie szaman. Po jego wypiciu doświadczają oni silnego odurzenia, przez które pojawiają się halucynacje. Mają poczucie, jakby ich dusze oddzieliły się od ciał, a przed oczami widzą regularne struktury geometryczne w kolorach tęczy. W tym czasie upojone osoby mają mistyczny kontakt z duchami i wizje dotyczące sposobu leczenia, pojawia się też wrażenie telepatii. Rytuał pozwala odkryć uroki i klątwy, które mogły doprowadzić do rozwoju choroby.

Wszelkie nietypowe doświadczenia po wypiciu napoju trwają do kilku godzin, w zależności od przyjętej dawki. W trakcie ceremonii jej uczestnicy śpiewają pradawne pieśni, w tle gra muzyka, w której rytm wszyscy tańczą i wykonują okadzanie.

Ayahuasca (ajałaska) – właściwości

Ajałaska zawiera składniki psychoaktywne, które znajdują się na liście substancji nielegalnych. Przyjmowane w niewielkich dawkach działają przeciwdepresyjnie, ale już w większych wykazują działanie halucynogenne. Przede wszystkim zmieniają świadomość i percepcję, ale też zaburzają odczuwanie bodźców zewnętrznych i odbieranie emocji. Roślinie ayahuasca przypisuje się także właściwości oczyszczające organizm z toksyn.

Czy zażywanie ayahuasca (ajałaska) jest legalne?

W Polsce w 2009 roku zarówno ajałaska, jak i chacruna, czyli obie rośliny, z których przygotowywany jest napój, uznano za środki odurzające, a ich dystrybucja i używanie jest zabronione. Ponadto zgodnie z nowelizacją Ustawy o Przeciwdziałaniu Narkomanii ayahuasca została objęta sankcjami prawnymi.

Nie tylko w Polsce zabrania się spożywania wywaru przygotowywanego na bazie ayahuasca, w większości państw świata produkcja i posiadanie tej rośliny jest nielegalne lub znajduje się pod kontrolą. Warunkowo do celów religijnych może być wykorzystywana np. w Brazylii.

Ayahuasca (ajałaska) – przeciwwskazania

Z uwagi na właściwości narkotyczne i ryzyko podwyższenia ciśnienia tętniczego krwi istnieje szereg przeciwwskazań dotyczących spożywania wywaru z ajałaski. Do najważniejszych należą:

• nadciśnienie,
• cukrzyca,
• przebyty zawał,
• choroby serca,
• choroby układu krążenia,
• choroby nerek i układu moczowego,
• choroby psychiczne,
• nadczynność tarczycy,
• ciąża,
• okres karmienia piersią.

Dodatkowo napoju ajałaska nie powinno się łączyć z antybiotykami, niektórymi lekami (np. przeciwbólowymi i przeciwdepresyjnymi), produktami pobudzającymi typu energetyki, konserwantami i barwnikami spożywczymi zwartymi w żywności ani substancjami psychoaktywnymi jak alkohol. Nie zaleca się też przyjmować ajałaski zbyt często ze względu na działanie uzależniające.

Skutki uboczne zażycia ayahuasca (ajałaska)

Przyjmowanie ayahuasca może powodować szereg działań niepożądanych. Takimi, które występują najczęściej, jest wzrost ciśnienia tętniczego, a także nudności i wymioty oraz biegunka. U osób będących pod wpływem tej substancji może pojawić się lęk, a nawet psychoza.

Medycynie znane są przypadki zaburzeń emocjonalnych w wyniku spożycia napoju na bazie ayahuasca, które wystąpiły u osób cierpiących na choroby o podłożu psychicznym. Warto mieć świadomość, że napój w skrajnych przypadkach może doprowadzić nawet do śmierci.

Komu ayahuasca (ajałaska) może pomóc?

Choć ze względu na narkotyczne działanie i możliwość wystąpienia skutków ubocznych ogólnie rzecz biorąc, odradza się picie ayahuasca, to okazuje się, że wywar z tej rośliny może mieć też korzystny wpływ na ludzki organizm. Przeprowadzone w 2018 roku badania naukowe z udziałem tej rośliny wykazały, że zmniejsza ona objawy depresji lekoopornej. Aktualnie trwają badania nad zastosowaniem napoju w leczeniu zaburzeń lękowych. Z kolei u osób regularnie biorących udział w rytuale ajałaski zaobserwowano poprawę pamięci i koncentracji, stabilności emocjonalnej i tworzenia relacji międzyludzkich.