Apiterapia – leczenie miodem i produktami pszczelimi. Na co pomaga?
Apiterapia to dziedzina medycyny niekonwencjonalnej zajmująca się profilaktyką i leczeniem schorzeń o różnorakim podłożu za pomocą produktów pszczelich – zarówno miodu, jak i pułku pszczelego, propolisu, mleczka pszczelego czy pierzgi. Ich dobroczynne właściwości były znane już przed wiekami. Sam Hipokrates stosował jako lek Oxymel czy Hydromel, czyli mikstury na bazie miodu.
Rola miodu nie ogranicza się tylko do dodania go do herbaty. Substancje pochodzące z produktów pszczelich wykorzystywane są do produkcji leków, które znajdują zastosowanie w różnych obszarach medycyny konwencjonalnej. W leczeniu jakich chorób może pomóc apiterapia i jakie właściwości ma najbardziej znany produkt pszczeli, czyli miód? Odpowiadamy!
Czym jest apiterapia?
Termin apiterapia pochodzi od łac. apis – pszczoła i grec. therapia – leczenie i przez długi czas określane nim było leczenie chorób reumatycznych jadem pszczelim (apitoksyną). Obecnie leczenie jadem nazywane jest apitoksynoterapią, z kolei apiterapia oznacza leczenie chorób przy pomocy produktów pszczelich takich jak miód, mleczko pszczele, wosk pszczeli, pyłek kwiatowy, zasklep miodowy, propolis (kit pszczeli), pierzga czy jad pszczeli.
Wymienione produkty można przyjmować w takiej formie lub pod postacią leków, które fachowo nazywa się apiterapeutykami. Znajdują one zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny konwencjonalnej, w tym m.in. w pediatrii, dermatologii, laryngologii, ginekologii, chirurgii czy kardiochirurgii.
Zaletą preparatów na bazie produktów pszczelich jest to, że jest stosunkowo niewiele przeciwwskazań do ich zażywania, w dodatku można przyjmować je praktycznie bez ograniczeń, gdyż nie da się ich przedawkować. Dodatkowo stosowane razem z lekami konwencjonalnymi, głównie z antybiotykami, wzmagają ich działanie, dając lepsze rezultaty.
Historia apiterapii
Produkty pszczele i ich dobroczynny wpływ na zdrowie znany był już przed wiekami. Potwierdzeniem tego może być malowidło skalne w Cuevas de la Avena w Walencji, które namalowano ok. 20 tysięcy lat temu. Przedstawia ono otwór w skale, wokół którego roi się od pszczół i dwóch wspinających się do niego po linie mężczyzn, najprawdopodobniej z zamiarem zabrania stamtąd miodu.
Apiterapię znano już w Starożytej Grecji i Rzymie, gdzie produkty pszczele wykorzystywano do produkcji kosmetyków i leków. Już wtedy zauważono, że preparaty z miodem w składzie przyspieszają gojenie się ran i wspierają porost włosów. Wirgiliusz w swoich dziełach opisał praktyczne wskazówki dotyczące stosowania produktów pszczelich, z kolei Hipokrates przekonywał o pozytywnym wpływie miodu na choroby wątroby i trudno gojące się rany.
Właściwości miodu doceniali też Starożytni Egipcjanie. Ówczesne kobiety wykorzystywały miód, pyłek pszczeli i propolis do przygotowywania kosmetyków, które miały poprawić cerę oraz upiększyć usta. Sama Kleopatra regularnie brała kąpiel w oślim mleku i miodzie, aby przedłużyć swoją młodość.
Na jakiś czas zainteresowanie apiterapią zmalało, aż do teraz, kiedy metoda ta znowu powróciła do łask za sprawą lekarza Philippa Terca, który próbował ją zastosować do leczenia reumatyzmu. Obecnie popularność apiterapii stale rośnie, a to wszystko za sprawą licznych badań naukowych, które potwierdzają zasadność stosowania produktów pszczelich.
Jak działa apiterapia?
W składzie produktów pszczelich, w zależności od rodzaju, znajdują się witaminy i minerały, a także flawonoidy, enzymy, aminokwasy, węglowodany i kwasy tłuszczowe. Przypisuje się im właściwości antybiotyczne, przeciwzapalne i przeciwutleniające. Dzięki temu m.in.:
- wspomagają leczenie trudno gojących się ran, oparzeń, owrzodzeń i odleżyn,
- niszczą bakterie, wirusy i grzyby,
- przeciwdziałają powstawaniu wrzodów żołądka,
- poprawiają lipidogram krwi,
- chronią wątrobę,
- regenerują trzustkę,
- osłabiają objawy alergii.
Leczenie jakich schorzeń wspiera apiterapia?
Wśród problemów, na jakie może pomóc apiterapia, wymienia się m.in. choroby:
- układu oddechowego (leczy objawy przeziębienia takie jak kaszel czy katar),
- układu pokarmowego (odtruwa organizm, wzmacnia wątrobę, poprawia perystaltykę)
- układu krążenia (obniża wysokie ciśnienie),
- układu moczowego (działa moczopędnie),
- układu nerwowego (uspokaja, poprawia nastrój),
- skóry (wspomaga proces gojenia się ran, oparzeń i odmrożeń).
Rodzaje i właściwości miodów stosowanych w apiterapii
Najpopularniejszym produktem wykorzystywanym w apiterapii jest miód. Wykazuje on pozytywny wpływ na układ pokarmowy, moczowy, oddechowy i krążenia. Okazuje się jednak, że miód miodowi nierówny. Każdy rodzaj wykazuje bowiem zupełnie inne działanie. Sprawdź, na jakie dolegliwości, który rodzaj miodu sprawdzi się najlepiej:
- miód wielokwiatowy – warto sięgać po niego wtedy, gdy nasz organizm jest osłabiony. Chroni układ krwionośny, łagodzi alergie dróg oddechowych oraz poprawia kondycję włosów, skóry i paznokci;
- miód spadziowy – w zależności od gatunku drzewa, z jakiego jest pozyskany, np. z drzewa liściastego pomaga przy biegunkach i zaparciach oraz nerwicy, z kolei z drzewa iglastego wspomaga pracę układu moczowego, nerek i wątroby;
- miód gryczany – chroni przed chorobami układu krążenia, przede wszystkim miażdżycą, wspiera pracę wątroby, oczyszcza organizm z toksyn, poprawia pamięć i koncentrację, a także przyspiesza gojenie się ran;
- miód lipowy – ma działanie przeciwgorączkowe i wykrztuśne, więc powinno się go stosować przy przeziębieniu i grypie. Ponadto wspomaga leczenie chorób układu oddechowego i nerwowego, a także zwiększa odporność na stres;
- miód akacjowy – może być stosowany pomocniczo przy zaburzeniach trawienia (nadkwasota, zgaga). Poprawia pracę układu moczowego i nerek, stabilizuje poziom cukru we krwi oraz łagodzi objawy przeziębienia;
- miód rzepakowy – wzmacnia serce, wątrobę, a także drogi oddechowe i żółciowe. Pomaga w leczeniu przeziębienia i grupy, wspiera układ nerwowy oraz wspomaga regenerację organizmu. Stosowany zewnętrznie przyspiesza gojenie oparzeń;
- miód wrzosowy – pomocy w leczeniu stanów zapalnych jamy ustnej i gardła oraz problemów z prostatą. Przyjmowanie go zaleca się profilaktycznie w przeciwdziałaniu chorobom układu krążenia i pokarmowego;
- miód gryczany – chroni przed chorobami układu krążenia, zapobiega niedoborom żelaza, a co za tym idzie niedokrwistości. Dodatkowo wspomaga pracę wątroby i wykazuje działanie odtruwające.